Trombositlere baý plazma (PRP) ortopediýada giňden ulanylýar, ýöne henizem gyzgalaňly jedeller bar.Şol sebäpden, German ortopediýa we trawma jemgyýetiniň Germaniýanyň “Kliniki dokumalary dikeltmek boýunça iş topary” PRP-iň häzirki bejeriş potensialy barada ylalaşyga gelmek üçin gözleg geçirdi.
Terapewtiki PRP goşundylary peýdaly hasaplanýar (89%) we geljekde has möhüm bolup biler (90%).Iň ýaýran alamatlar tendon keseli (77%), osteoartrit (OA) (68%), myşsalaryň şikeslenmegi (57%) we kıkyrtyk şikesleri (51%).16/31 beýanynda ylalaşyk gazanyldy.PRP-iň irki dyz osteoartritinde (Kellgren Lawrence II) ulanylmagy, ýiti we dowamly tendon keselleri üçin peýdaly hasaplanýar.Dowamly lezýonlar (kıkyrdak, tendonlar) üçin bir sanjymdan has köp sanjym (2-4) maslahat berilýär.Şeýle-de bolsa, sanjymlaryň arasyndaky wagt aralygy barada ýeterlik maglumat ýok.PRP üçin görkezmeleri taýýarlamagy, ulanmagy, ýygylygy we kesgitlemegi standartlaşdyrmak maslahat berilýär.
Trombositlere baý plazma (PRP) dikeldiş lukmançylygynda, esasanam ortopediki sport lukmançylygynda giňden ulanylýar.Esasy ylmy gözlegler, PRP-iň vitro we wivo görnüşinde kondrositler, tendon öýjükleri ýa-da myşsa öýjükleri ýaly köp muskul-ulgam öýjüklerine köp oňyn täsir edýändigini görkezdi.Şeýle-de bolsa, esasy ylym we kliniki gözlegleri goşmak bilen bar bolan edebiýatyň hili henizem çäklidir.Şonuň üçin kliniki gözleglerde täsir esasy ylmy gözlegler ýaly gowy däl.
Mümkin sebäpler köp.Birinjiden, trombositlerden alnan ösüş faktorlaryny almak üçin birnäçe taýýarlyk usuly (häzirki wagtda 25-den gowrak dürli söwda ulgamy bar) bar, ýöne soňky PRP önümi birmeňzeş kompozisiýalardan we agyr zähmetden ybarat.Mysal üçin, PRP taýýarlamagyň dürli usullary bilelikdäki kondrositlere dürli täsirleri görkezýär.Mundan başga-da, her bir barlagda gan düzümi (gyzyl gan öýjükleri, ak gan öýjükleri we trombositler) ýaly esasy parametrleriň habar berilmändigi sebäpli bu faktorlaryň standartlaşdyrylan hasabaty gyssagly zerurdyr.Iň soňky PRP önüminde-de aýratyn aýratyn tapawutlar bar.Meseläni çylşyrymlaşdyrýan zat, PRP programmalarynyň dozasy, wagty we mukdary standartlaşdyrylmady we esasy ylmy gözleglerde doly öwrenilmedi.Bu nukdaýnazardan, trombositlerden alnan ösüş faktorynyň standartlaşdyrylan formulalaryna bolan isleg görnüp dur, bu PRP formulasy, PRP sanjym mukdary we sanjym wagty ýaly dürli parametrleriň täsirini standartlaşdyrylan esasy ylmy synagdan geçirmäge mümkinçilik berer.Mundan başga-da, ulanylýan PRP önümlerini has gowy suratlandyrmak üçin klassifikasiýalary ulanmak hökmany bolmaly.Käbir ýazyjylar Mişra (trombositleriň sany, ak gan öýjükleriniň bolmagy, işjeňleşdirme) we Dohan Ellenfest (trombositleriň sany, ak gan öýjükleriniň sany, fibrinogeniň bolmagy), Delong (P latlet sanlary, dyrnaklary işjeňleşdirmek, w ^) ýaly dürli klassifikasiýa ulgamlaryny teklip etdiler. Gan öýjükleriniň sany; PAW klassifikasiýasy) we Mautner (Trombositleriň sany, uly eukositleriň bolmagy, R belgili gan öýjükleriniň bolmagy we dyrnak işjeňleşdirmesini ulanmak; PLRA klassifikasiýasy)。 Magalon we ş.m.Teklip edilýän DEPA klassifikasiýasy trombosit OSE sanjymyny, önümçiligiň netijeliligini, PRP howpsuzlygyny we işjeňleşdirilmegini öz içine alýar.Harrison we başgalar.Ulanylan işjeňleşdirme usullary, ulanylan umumy göwrüm, administratiw ýygylyk we işjeňleşdirilen kiçi kategoriýalar, trombositleriň konsentrasiýasy we taýýarlaýyş usullary, şeýle hem ak gan öýjükleriniň umumy mukdary we diapazony (neýtrofiller, lenfositler we) ýaly başga bir giňişleýin klassifikasiýa ulgamy neşir edildi. monositler) trombositler, gyzyl gan öýjükleri we klassifikasiýalar üçin.Iň soňky klassifikasiýa Kon we ş.m.Hünärmenleriň ylalaşygy esasynda iň möhüm faktorlar trombositleriň düzümi (trombositleriň konsentrasiýasy we konsentrasiýa gatnaşygy), arassalygy (gyzyl gan öýjükleriniň / ak gan öýjükleriniň bolmagy) we işjeňleşdirme (endogen / ekzogen, kalsiý goşulmagy) hökmünde häsiýetlendirilýär.
PRP üçin köp görkezijileriň ulanylmagy tendon keseliniň bejergisiniň dürli ýerlerde kliniki gözleglerde beýan edilendigi [şol bir wagtyň özünde oňyn we otrisatel netijeler bilen] giňden ara alnyp maslahatlaşyldy.Şonuň üçin edebiýatdan köplenç anyk subutnamalary almak mümkin däl.Bu, PRP bejergisiniň dürli görkezmelere girizilmegini kynlaşdyrýar.PRP-ni ulanmak bilen baglanyşykly köp çözülmedik meseleler sebäpli bu makalanyň esasy ýörelgesi, nemes ortopediýa we trawma jemgyýetiniň (DGOU) Germaniýanyň “Kliniki dokumalary dikeltmek iş toparynyň” hünärmenleriniň pikirlerini görkezmekdir. PRP.
Usul
Germaniýanyň “Kliniki dokumalary dikeltmek boýunça iş topary” 95 agzadan ybarat bolup, olaryň her biri ortopediki hirurgiýa we dokumalary dikeltmek boýunça ýöriteleşendir (ähli lukman lukmanlar ýa-da lukmanlar, fiziki terapewt ýa-da maşk alymlary ýok).Derňewi ösdürmek üçin 5 adamdan ybarat iş topary (kör syn) jogapkärdir.Bar bolan edebiýaty gözden geçirenden soň, iş topary derňewiň birinji tapgyryna girizilip bilinjek potensial maglumat elementlerini taýýarlady.Ilkinji anket, PRP programmasynyň 13 soragyny we umumy taraplaryny, şol sanda ýapyk we açyk soraglary öz içine alýan we hünärmenleri geljekki taslamalary ýa-da üýtgetmeleri teklip etmegi höweslendirýän 2018-nji ýylyň aprelinde geçirildi.Bu jogaplara esaslanyp, 2018-nji ýylyň noýabr aýynda ikinji tapgyr gözleg geçirildi we geçirildi, jemi 31 sany ýapyk gutarnykly sorag 5 dürli kategoriýada: kıkyrdagyň şikeslenmegi we osteoartrit (OA), tendon patologiýasynyň görkezijileri, myşsalaryň şikeslenmegi , PRP-ni ulanmak we geljekki gözleg ugurlary.
Onlaýn anketanyň (Anket Monkey, ABŞ) üsti bilen, jogap berenlere taslamanyň iň az hasabat talaplaryna goşulmalydygyny ýa-da ýokdugyny kesgitlemäge we Likertde mümkin bolan bäş sany jogap terezisini bermäge rugsat berildi: 'Gaty razy';Razy;Ne razy, ne garşy;Razy däl ýa-da düýbünden ylalaşmaýaryn.Anket ýüzüň ygtybarlylygy, düşünişmegi we kabul ederlikliligi boýunça üç hünärmen tarapyndan synag edildi we netijeler birneme üýtgedildi.Birinji tapgyra jemi 65 hünärmen gatnaşdy, ikinji tapgyra jemi 40 hünärmen gatnaşdy.Ylalaşygyň ikinji tapgyry üçin ileri tutulýan kesgitleme, soraga gatnaşanlaryň 75% -den gowragy razy bolsa, taslamanyň soňky ylalaşyk resminamasyna goşuljakdygyny we jogap berenleriň 20% -inden hem az böleginiň ylalaşmaýandygyny aýdýar.Gatnaşanlaryň 75% -i, bu biziň gözlegimizde ulanylan iň köp kesgitlenen ylalaşyk kararydyr.
Netije
Birinji tapgyrda, adamlaryň 89% -i PRP programmasynyň peýdalydygyna jogap berdiler we adamlaryň 90% -i geljekde PRP-iň has möhüm boljakdygyna ynanýarlar.Agzalaryň köpüsi esasy ylym we kliniki gözlegler bilen tanyş, ýöne agzalaryň diňe 58% -i gündelik işlerinde PRP ulanýar.PRP ulanmazlygyň iň köp ýaýran sebäpleri uniwersitet hassahanalary (41%), gymmat (19%), köp wagt talap edýän (19%) ýa-da ýeterlik ylmy subutnamalar (33%) ýaly amatly gurşawyň ýoklugydyr.PRP ulanmak üçin iň köp ýaýran alamatlar tendon keseli (77%), OA (68%), myşsalaryň şikeslenmegi (57%) we kıkyrtyk şikesleri (51%) bolup, bu ikinji tapgyra esas bolup durýar.PRP-ni içerki ulanmagyň görkezijisi 18% kıkırdak bejergisi we 32% tendon bejergisi bilen bilelikde ýüze çykýar.Beýleki görkezijiler 14% -de görkezilýär.Adamlaryň diňe 9% -i PRP-iň kliniki ulanylyşynyň ýokdugyny aýtdylar.PRP sanjymy käwagt gialuron kislotasy (11%) bilen bilelikde ulanylýar.Hünärmenler PRP-den başga-da ýerli anestezikany (65%), kortizon (72%), gialuron kislotasyny (84%) we Traumel / Zeel (28%) sanjym etdiler.Mundan başga-da, hünärmenler PRP-ni ulanmak (76%) we has gowy standartlaşdyrmagyň zerurlygy barada has kliniki gözlegleriň zerurdygyny (formula 70%, görkezijiler 56%, wagty 53%, sanjym ýygylygy 53%) aç-açan beýan etdiler.Birinji tapgyr barada jikme-jik maglumat üçin goşundylara serediň.Hünärmenler PRP (76%) ulanmak üçin has kliniki gözlegleriň zerurdygyny we has gowy standartlaşdyrylmalydygyny aýtdylar (formula 70%, görkezijiler 56%, wagt 53%, sanjym ýygylygy 53%).Birinji tapgyr barada jikme-jik maglumat üçin goşundylara serediň.Hünärmenler PRP (76%) ulanmak üçin has kliniki gözlegleriň zerurdygyny we has gowy standartlaşdyrylmalydygyny aýtdylar (formula 70%, görkezijiler 56%, wagt 53%, sanjym ýygylygy 53%).
Bu jogaplara esaslanyp, ikinji tapgyra has köp gyzyklanýan mowzuga üns berilýär.16/31 beýanynda ylalaşyk gazanyldy.Şeýle hem, yşarat az bolan ugurlary görkezýär.Adamlar, PRP ulanylyşynyň dürli görkezijilerinde (OA, tendon keseli, myşsalaryň şikeslenmegi we ş.m.) düýpli tapawutlaryň bardygyny (92%) kabul edýärler.
[Toplanan oblique çyzgysy, düşünişmezligiň ugurlaryny gowy görkezýän gözlegiň ikinji tapgyrynda (31 sorag (Q1 - Q31)) ylalaşylan derejäniň bölünişini görkezýär.
Y okunyň çep tarapyndaky çyzyk ylalaşmazlygy görkezýär, sag tarapdaky çyzyk ylalaşygy görkezýär.Köp düşünişmezlikler görkezijiler babatynda ýüze çykýar.]
Kıkyrtyk şikesiniň we OA-nyň görkezijileri
PRP-iň irki dyz osteoartritinde ulanylyp bilinjekdigi barada umumy ylalaşyk bar (77.5%) [Kellgren Lawrence (KL) II dereje].Kıkyrtykdan has agyr şikesler (KL derejesi I) we has agyr tapgyrlar (KL III we IV derejeler) üçin, kıkyrtyk täzeden dikeldiş operasiýasy wagtynda ýa-da soň PRP-ni ulanmak barada entek ylalaşyk ýok, ýöne hünärmenleriň 67,5% -i bu geljegi uly ugur diýip hasaplaýarlar .
Tendon zeperlenmeleriniň görkezijileri
Anketde hünärmenler PRP-ni ulanmagyň ýiti we dowamly tendon kesellerinde peýdalydygyny (82,5% we 80%) görkezdi.Rotator çeňňegi abatlanylanda, hünärmenleriň 50% -i PRP-ni içerki ulanmak peýdaly bolup biler diýip hasaplaýarlar, ýöne hünärmenleriň 17,5% -i ters pikirde.Şuňa meňzeş hünärmenleriň (57.5%) tendonyň bejergisinden soň operasiýadan soňky bejergide PRP-iň oňyn rol oýnaýandygyna ynanýarlar.
Myşsanyň şikeslenmegi
Emma ýiti ýa-da dowamly myşsa şikeslerini bejermek üçin PRP-ni ulanmak barada hiç hili ylalaşyk tapylmady (meselem, 75% -den gowrak ylalaşyk).
PRP amaly amaly taraplary
Ylalaşylyp bilinjek üç jümle bar:
(1) Hroniki lezýonlar PRP-den birden köp sanjymy talap edýär
(2) Sanjymlaryň arasyndaky iň amatly wagt aralygy barada maglumat ýeterlik däl (hepdelik aralyklarda ylalaşyk ýok)
(3) Dürli PRP formulalarynyň üýtgemegi, olaryň biologiki täsirlerinde möhüm rol oýnap biler
Geljekki gözleg ugurlary
PRP önümçiligi has standartlaşdyrylan bolmaly (95% yzygiderlilik) we kliniki ulanylyşy (sanjym ýygylygy, ulanylyş wagty, kliniki görkezmeler).OA bejergisi ýaly gowy kliniki maglumatlaryň bar ýerlerinde-de bilermenler has esasy ylmy we kliniki gözlegleriň henizem zerurdygyna ynanýarlar.Bu beýleki görkezmelere-de degişlidir.
Ara alyp maslahatlaşyň
Gözlegleriň netijeleri, PRP-ni ortopedikada, hatda milli bilermenler toparlarynda ulanmak barada henizem giňden ýaýran jedelleriň bardygyny görkezýär.31 çykyşdan diňe 16-sy umumy pikire geldi.Geljekki gözlegleriň çäginde dürli dürli gözlegleri geçirmek arkaly giňeldilen subutnamalary döretmegiň zerurdygyny görkezýän iň uly ylalaşyk bar.Bu nukdaýnazardan, hünärmen iş toparlary tarapyndan bar bolan subutnamalara tankydy baha bermek lukmançylyk bilimlerini ýokarlandyrmagyň usulydyr.
OA we kıkyrtyk şikesiniň görkezijileri
Häzirki edebiýata görä, PRP irki we orta OA üçin amatly bolup biler.Soňky subutnamalar, PRP-iň içerki sanjymynyň, kıkırdak zeperiniň derejesine garamazdan näsagyň alamatlaryny gowulaşdyryp biljekdigini görkezýär, ýöne adatça Kellgren we Lawrens klassifikasiýasyna esaslanýan gowy kiçi toparyň derňewi ýok.Bu nukdaýnazardan, ýeterlik däl maglumatlar sebäpli hünärmenler häzirki wagtda PR derejesini KL 4 üçin ulanmagy maslahat bermeýärler. PRP, şeýle hem, çişiň täsirini azaltmak we bilelikdäki kıkyrdagyň degeneratiw remont prosesini haýallatmak arkaly dyz bogun işini gowulandyrmak mümkinçiligine eýe.PRP, adatça, kıkyrtyk zeperiniň pes derejesi we bedeniň köpçülik görkezijisi (BMI) bolan erkeklerde, ýaşlarda, has gowy netijelere ýetýär.
Neşir edilen kliniki maglumatlary düşündirende, PRP-iň düzümi esasy parametr ýaly bolup görünýär.Witrodaky sinowial öýjüklere ak gan öýjüklerine baý plazmanyň sitotoksiki täsiri sebäpli LP-PRP esasan içerki artikulýar ulanmak üçin maslahat berilýär.Recentakynda geçirilen esasy ylmy gözlegde, pes ak gan öýjüginiň (LP) we baý ak gan öýjüginiň (LR) PRP-iň OA-nyň ösüşine edýän täsiri meniskektomiýadan soň syçan modelinde deňeşdirildi.LP-PRP, kıkyrdagyň göwrümini saklamakda LR-PRP bilen deňeşdirilende has ýokary öndürijilik görkezdi.Randomakynda tötänleýin gözegçilik edilýän synaglaryň meta-derňewi PRP-iň gialuron kislotasy (HA) bilen deňeşdirilende has gowy netijelere eýe bolandygyny we kiçi toparyň derňewi LP-PRP-iň LR-PRP-den has gowy netijeleriň bardygyny görkezdi.Şeýle-de bolsa, has köp gözleg geçirmek üçin LR - we LP-PRP arasynda göni deňeşdirme ýokdy.Aslynda, LR-PRP-ni HA bilen deňeşdiren iň uly gözleg, LR-PRP-iň ýaramaz täsiriniň ýokdugyny görkezýär.Mundan başga-da, LR-PRP we LP-PRP bilen deňeşdirilen kliniki gözleg, 12 aýdan soň netijelerde kliniki tapawudy görkezmedi.LR-PRP has köp çişmä garşy molekulalary we ösüş faktorlarynyň has köp konsentrasiýasyny öz içine alýar, şeýle hem interleukin-1 reseptor antagonistleri (IL1-Ra) ýaly çişmä garşy sitokinleriň has köp konsentrasiýasyny öz içine alýar.Soňky gözlegler, ak gan öýjükleriniň çişmä garşy we çişmä garşy sitokinleri bölüp çykarýan “çişme täzeleniş” prosesini suratlandyryp, dokumalaryň täzelenmegine oňyn täsir edýändigini görkezdi.Geljekdäki tötänleýin dizaýn bilen goşmaça kliniki gözlegler, OA-da iň amatly önümçiligi ýa-da PRP formulasynyň düzümini we ideal amaly protokolyny kesgitlemek üçin zerurdyr.
Şol sebäpli, käbirleri HA we PRP ýumşak OA we BMI pes hassalar üçin has ýokary bejeriş usullary bolup biler diýip çaklaýarlar.Soňky yzygiderli bahalandyrmalar PRP-iň HA bilen deňeşdirilende has gowy bejeriş täsiriniň bardygyny görkezdi.Şeýle-de bolsa, biragyzdan teklip edilen açyk nokatlar standartlaşdyrylan PRP taýýarlygynyň, ulanylyş nyrhlarynyň we suwuň ýokary hilli kliniki synaglaryň zerurlygyny öz içine alýar.Şonuň üçin häzirki wagtda resmi maslahatlar we görkezmeler köplenç dyz osteoartritini goldamakda ýa-da garşy çykmakda netijesizdir.Gysgaça aýtsak, häzirki subutnamalara esaslanyp, dürli taýýarlyk shemalary ýokary metodiki üýtgeýşi çäklendirýär we PRP ýeňil we orta OA-da agyrynyň gowulaşmagyna sebäp bolup biler.Hünärmenler topary, agyr OA ýagdaýlarynda PRP ulanmagy maslahat bermeýär.Soňky geçirilen gözlegler, PRP-iň plasebo täsirine, esasanam OA ýa-da gapdal epikondilitiň bejergisine goşant goşýandygyny görkezdi.PRP sanjym diňe OA-nyň biologiki meselelerini çözmek üçin umumy bejeriş strategiýasynyň bir bölegi bolup biler.Açmak, ýerleşen ýerleri düzetmek, myşsalary türgenleşdirmek we dyz ýassyklary ýaly beýleki möhüm faktorlardan başga-da, agyryny azaltmaga we hassalara has gowy netijeleri getirip biler.
Gaýtadan döreýän kıkyrdak operasiýasynda PRP-iň roly giňden jedel edilýän başga bir ugur.Esasy ylmy gözlegler, kondrositlere oňyn täsir eden bolsa-da, operasiýa, kıkyrtagyň täzelenmegi ýa-da dikeldiş tapgyrlarynda PRP-ni ulanmak üçin kliniki subutnamalar entek ýeterlik däl, bu netijelerimizi görkezýär.Mundan başga-da, operasiýadan soňky PRP bejergisiniň iň amatly wagty henizem näbellidir.Expertsöne hünärmenleriň köpüsi PRP-iň biologiki kıkyrdagyň täzelenmegine kömek edip biljekdigi bilen ylalaşýarlar.Gysgaça aýtsak, tankydy netijäniň häzirki netijeleri PRP-iň täzeden döreýän kıkyrdak operasiýasynda bolup biljek roluna has giňişleýin baha bermegiň zerurdygyny görkezýär.
Tendon zeperlenmeleriniň görkezijileri
Tendinozy bejermek üçin PRP-ni ulanmak edebiýatda jedelli tema.Esasy ylmy gözlegleriň gözden geçirilmegi PRP-iň vitroda (tendon öýjükleriniň köpelmegini ýokarlandyrmak, kollagen önümçiligini ýokarlandyrmak ýaly anabolik täsirleri öňe sürmek) we wivo (tendonyň bejergisini ýokarlandyrmak) ýaly oňyn täsirleriniň bardygyny görkezýär.Kliniki tejribede, köp gözlegler PRP bejergisiniň oňyn we dürli ýiti we dowamly tendon kesellerine täsiriniň ýokdugyny görkezdi.Mysal üçin, ýakynda geçirilen yzygiderli gözden geçirişde dürli tendon zeperlenmelerinde PRP ulanylyşynyň jedelli netijelerine, esasan, tirsegiň tendon zeperlenmelerine we patellar tendon zeperlenmelerine oňyn täsir edýändigi nygtaldy, ýöne Achilles tendonyna ýa-da rotator çeňňek lezýonlaryna däl.Hirurgiki RCT ýazgylarynyň köpüsinde peýdaly täsirler ýok, we rotator çeňňek kesellerinde konserwatiw ulanylyşy barada entek hiç hili anyk subutnama ýok.Daşarky epikondilit üçin häzirki meta-derňew, kortikosteroidleriň gysga möhletli oňyn täsirini görkezýär, ýöne PRP-iň uzak möhletli täsiri has ýokarydyr.Häzirki subutnamalara esaslanyp, patellar we gapdal tirsek tendinozy PRP bejergisinden soň gowulaşandygyny görkezdi, Achilles tendon we rotator çeňňegi PRP amalyndan peýdasy ýok ýaly.Şol sebäpden, ESSKA Esasy Ylym Komiteti tarapyndan ýakynda geçirilen ylalaşyk, häzirki wagtda tendinozy bejermek üçin PRP-ni ulanmak barada hiç hili ylalaşyk ýok diýen netijä geldi.Soňky gözlegleriň we yzygiderli baha berişleriň görkezişi ýaly, edebiýatda gapma-garşylyklara garamazdan, PRP tendon kesellerini esasy ylmy we kliniki nukdaýnazardan bejermekde oňyn rol oýnaýar.Esasanam tendon kesellerini ulananyňyzda kortikosteroidleriň bolup biljek zyýanlaryny göz öňünde tutuň.Bu gözlegiň netijesi, Germaniýanyň häzirki garaýşynyň PRP-iň ýiti we dowamly tendon kesellerini bejermekde ulanylyp bilinjekdigini görkezýär.
Myşsanyň şikeslenmegi
Has jedelli, sport günlerinde takmynan 30% dynç alýan professional sportda iň köp ýaýran şikesleriň biri bolan myşsa şikeslerini bejermek üçin PRP-ni ulanmakdyr.PRP soňky birnäçe ýylda has köp ünsi çeken biologiki bejergini gowulaşdyrmak we dikeldiş maşklaryny tizleşdirmek mümkinçiligini üpjün edýär.Birinji tapgyrda berlen jogaplaryň 57% -i PRP ulanylyşynyň iň köp ýaýran görkezijisi hökmünde myşsalaryň şikeslenmegini sanasa-da, henizem berk ylmy bilimiň ýoklugy bar.Birnäçe in vitro gözleginde PRP-iň myşsa şikeslenmeginde bolup biljek peýdalary synlandy.Sputnik öýjükleriniň işjeňliginiň tizlenmegi, täzelenen fibril diametriniň ýokarlanmagy, miýogeneziň gyjyndyrylmagy we MyoD we miýostatiniň işjeňliginiň ýokarlanmagy gowy synagdan geçirildi.Mazoka we ş.PRP-LP-de HGF, FGF we EGF ýaly ösüş faktorlarynyň konsentrasiýasynyň ýokarlanmagy hasaba alyndy.Tsai we başgalar.tapyndylaryna ünsi çekdi.Siklin A2, siklin B1, cdk2 we PCNA-nyň belok görnüşiniň ýokarlanandygyny subut etmekden başga-da, G1 fazasyndan S1 we G2 & M fazalaryna öýjükleri geçirmek arkaly skelet myşsasynyň öýjükleriniň ýaşaýyş we öýjükleriň köpelmegi subut edilýär.Recentaňy-ýakynda geçirilen yzygiderli syn häzirki ylmy maglumatlary şeýle jemledi: (1) Gözlegleriň köpüsinde PRP bejergisi myşsa öýjükleriniň köpelmegini, ösüş faktorynyň aňladylyşyny (PDGF-A / B we VEGF ýaly), ak gan öýjükleriniň işe alynmagy we myşsalarda angiogeneziň ýokarlanmagyny ýokarlandyrdy. dolandyryş toparynyň modeli bilen deňeşdirilende;(2) PRP taýýarlamak tehnologiýasy esasy ylmy edebiýaty öwrenmekde henizem gabat gelmeýär;. bejeriş topary.
Retrospektiv gözleg doly bejergini beýan edip, ýerden başga wagtyň ep-esli artykmaçlygynyň ýokdugyny göz öňünde tutsa-da, Bubnow we başgalar.30 türgeniň bilelikde geçirilen gözleginde agyrynyň azalandygy we ýaryşdan gutulmagyň tizliginiň ep-esli tizlenendigi syn edildi.Hamid we başgalar.PRP infiltrasiýasyny konserwatiw bejeriş düzgünleri bilen deňeşdirip, tötänleýin gözegçilikde (RCT) bäsdeşlikden ep-esli çalt dikelişi beýan edildi.Onlyeke-täk kör kör merkezli RCT, türgenlerde çekilen şikesleri (n = 80) öz içine alýardy we PRP bilen deňeşdirilende ep-esli plasebo infiltrasiýasy bolmady.Geljegi uly biologiki ýörelgeler, oňyn takyk netijeler we ýokarda agzalan PRP sanjymy bilen üstünlikli irki kliniki tejribe soňky ýokary derejeli RCT tarapyndan tassyklanmady.GOTS agzalarynyň arasyndaky häzirki ylalaşyk, myşsalaryň şikeslenmegi üçin konserwatiw bejeriş usullaryna baha berdi we häzirki wagtda muskul şikeslerini bejermek üçin öýjükli sanjymyň ulanylyp bilinjekdigi barada takyk subutnama ýok diýen netijä geldi.Bu biziň netijelerimize laýyk gelýär we myşsanyň şikeslenmesini bejermekde PRP-ni ulanmak barada umumy pikir ýok.Myşsalaryň şikeslenmeginde PRP-iň dozasy, wagty we ýygylygy barada has köp gözleg gerek.Kıkyrtyk şikesleri bilen deňeşdirilende, myşsalaryň şikeslenmeginde bejerginiň algoritmlerini, esasanam PRP-ni ulanmak, şikesiň derejesi we dowamlylygy bilen baglanyşykly bolup biler, şikeslenen myşsanyň diametri bilen tendonyň şikeslenmegi ýa-da awulsiýa şikesini tapawutlandyryp biler.
PRP-iň amaly meýdany iň köp ara alnyp maslahatlaşylýan ugurlaryň biridir we standartlaşdyrmagyň ýoklugy häzirki wagtda kliniki synaglarda esasy meseleleriň biridir.Hünärmenleriň köpüsi PRP ulanylyşynda hiç hili artykmaçlyk görmediler, ýöne käbir gözlegler gialuron turşusynyň goşmaça ulanylmagyny PRP-ni OA üçin ýekeje gezek ulanmak bilen deňeşdirip boljakdygyny görkezdi.Dowamly keseller üçin birnäçe sanjymlaryň berilmelidigi barada ylalaşyk bar we OA meýdançasy bu teklibi goldaýar, bu ýerde birnäçe sanjymlar bir sanjymdan has täsirli.Esasy ylmy gözlegler PRP-iň doza-täsir gatnaşyklaryny öwrenýär, ýöne bu netijeler henizem kliniki gözleglere geçirilmeli.PRP-iň optimal konsentrasiýasy entek kesgitlenmedi we gözlegler ýokary konsentrasiýalaryň ýaramaz täsir edip biljekdigini görkezdi.Şonuň ýaly-da, ak gan öýjükleriniň täsiri görkezijä baglydyr we käbir görkezmeler pes ak gan öýjükleri bilen PRP talap edýär.Aýry-aýry PRP kompozisiýasynyň üýtgemegi PRP-iň täsirinde möhüm rol oýnaýar.
Geljekki gözleg ugurlary
Soňky neşirlere görä, geljekde PRP barada has köp gözlegiň zerurdygy biragyzdan kabul edildi.Esasy meseleleriň biri, PRP formulalarynyň has gowy standartlaşdyrylmagydyr (95% yzygiderlilik bilen).Bu maksada ýetmegiň mümkin taraplarynyň biri, has standartlaşdyrylan has uly göwrümlere ýetmek üçin trombositleriň jemlenmegi bolup biler.Mundan başga-da, kliniki sanjym üçin dürli parametrler näçeräk sanjym ulanylmalydygy, sanjymlaryň arasyndaky wagt we PRP dozasy ýaly belli däl.Diňe şeýle etmek bilen, ýokary derejeli gözlegleri geçirmek we PRP-ni ulanmak üçin haýsy görkezijileriň has laýykdygyny kesgitlemek, esasy ylmy we kliniki gözlegleri, has gowusy tötänleýin gözegçilik edilýän barlaglary geçirmek zerur.PRP-iň geljekde möhüm rol oýnap biljekdigi barada ylalaşyga gelnen hem bolsa, häzirki wagtda has tejribe we kliniki gözlegleriň zerurdygy görünýär.
Çäklendirme
Bu anketanyň PRP programmasynyň giňden jedelli mowzugyny çözmek synanyşygynyň bir çäklendirmesi onuň etnik aýratynlyklarydyr.Öwezini dolmakda PRP we ýurt tapawudynyň bolmagy netijelere we kadalaşdyryjy taraplara täsir edip biler.Mundan başga-da, ylalaşyk köp ugurly däl we diňe ortoped lukmanlarynyň pikirlerini öz içine alýar.Şeýle-de bolsa, PRP sanjym terapiýasyny işjeň durmuşa geçirýän we gözegçilik edýän ýeke-täk topar bolany üçin bu artykmaçlyk hökmünde hem görülip bilner.Mundan başga-da, geçirilen gözleg, berk ýerine ýetirilen Delphi prosesi bilen deňeşdirilende başga usulyýet hiline eýe.Munuň artykmaçlygy, esasy ylym we kliniki tejribe nukdaýnazaryndan öz ugurlarynda giň hünär bilimi bolan hünärmen ortoped lukmanlarynyň topary tarapyndan döredilen ylalaşykdyr.
Teklip
Gatnaşýan hünärmenleriň azyndan 75% -iniň ylalaşygy esasynda aşakdaky nokatlar barada ylalaşyga geliň:
OA we kıkyrtyk şikesleri: ildumşak dyz osteoartritini (KL II synp) ulanmak peýdaly bolup biler
Tendon patologiýasy: uteiti we dowamly tendon kesellerini ulanmak peýdaly bolup biler
Amaly teklip: Dowamly lezýonlar (kıkyrdak, tendonlar) üçin birnäçe sanjym (2-4) aralykda bir sanjymdan has maslahat berilýär.
Şeýle-de bolsa, ýekeje sanjymyň arasyndaky wagt aralygy barada maglumat ýeterlik däl.
Geljekki gözlegler: PRP önümçiligini, taýýarlanyşyny, ulanylyşyny, ýygylygyny we görkeziş diapazonyny standartlaşdyrmak maslahat berilýär.Has esasy we kliniki gözlegler zerurdyr.
Netije
Umumy ylalaşyk, PRP programmasynyň dürli görkezijilerinde tapawutlaryň bardygyny we PRP programmasynyň standartlaşdyrylmagynda, esasanam dürli görkezijiler üçin ep-esli näbelliligiň bardygyny görkezýär.PRP-ni irki dyz osteoartritinde (KL II synp) we ýiti we dowamly tendon kesellerinde ulanmak peýdaly bolup biler.Dowamly (kıkyrtyk we tendon) lezýonlar üçin aralyk sanjymlar (2-4) ýekeje sanjymdan has maslahat berilýär, ýöne ýekeje sanjymyň arasyndaky wagt aralygy barada maglumat ýeterlik däl.Esasy mesele, PRP rolunda möhüm rol oýnaýan aýratyn PRP kompozisiýasynyň üýtgemegi.Şonuň üçin PRP önümçiligi has gowy standartlaşdyrylan bolmaly, şeýle hem sanjym ýygylygy ýaly kliniki parametrler, sanjym bilen takyk görkezmeleriň arasyndaky wagt.Hatda häzirki wagtda PRP amaly üçin iň oňat gözleg ugry bolup durýan OA üçin has esasy ylmy we kliniki gözlegler, beýleki teklipler ýaly zerur.
This Bu makalanyň mazmuny gaýtadan çap edilýär we bu makaladaky mazmunyň takyklygy, ygtybarlylygy ýa-da dolulygyna hiç hili kepillik bermeýäris we bu makalanyň pikirleri üçin jogapkärçilik çekmeýäris.）
Iş wagty: Maý-24-2023